Üçüncü yaşam alanı başarı ve kontroldür. Bu alandaki temel ihtiyacınız başarılı olma, kendinize hayatınızı devam ettirme konusunda güvenme ve yaşamınızı elinizden geldiğince kontrol edebildiğiniz hissidir. Aşağıdaki sorular bu alana harcağınız enerji düzeyinizi değerlendirmenizi sağlayabilir:
Kendimi uğraştığım bir alanda (iş, meslek, okul, ev hanımlığı, ebeveynlik vb.) başarılı hissediyor muyum?
Dünyayı merak edip bilgilerimi artırıyor, kendimi geliştiriyor muyum?
Kendi sınırlarımın farkında mıyım?
Yaşamım üzerinde kontrol sahibi miyim?
Kontrol edebileceğim şeyleri kontrol edebiliyor muyum?
Displinli bir şekilde işlerimi yapabiliyor muyum?
Kendime güveniyor muyum?
Sorumluluklarımı yerine getirebiliyor muyum?
Hedeflerim doğrultusunda ilerlediğimi düşünüyor muyum?
Yeri geldiğinde duygularımı kontrol edip mantığımın sesini dinleyebiliyor muyum?
Başarı ve kontrol alanı özgüveninizin temel kaynağıdır. Sınırlarınız ve kaynaklarınız doğrultusunda ilerleyip bu alana enerji harcadığınız oranda kendinize olan güveniniz artar. Birçok psikolojik sıkıntının temelinde çocukluk döneminde temeli atılan özgüven eksikliğinin olduğunu düşündüğümüzde bu alanın ne kadar önemli olduğunu görürüz. Bu alana enerji yatırmak için illa para kazandığınız bir mesleğinizin olması gerekmez. Örneğin, bir ev hanımı başarılı olduğunu hissettiren bir çok şey yapabilir. Yeni bir yemek tarifini güzel bir şekilde yapabilmek, el işlerinde oldukça iyi olmak, planlanan kiloları verebilmek, sağlıklı çocuk yetiştirmek vb. bir çok şey birer başarıdır. Önemli olan şey bir hedef doğrultusunda ilerlemek ve hedefe ulaşmaktır. Yaptığınız şeyin kendisinin aslında çok önemi yoktur. Önemli olan ‘yapabiliyor olduğunuzu’ görebilmektir. Başarı alanına enerji yatırmak bir ihtiyaç olduğundan dolayı hamilelik nedeniyle işine ara veren bir kadın çocuğu biraz büyüdükten sonra işe tekrar dönmenin özlemini duyar.
Kendi sınırlarını, kapasitelerini ve imkanlarını bilmeyen kişiler bu alanda yeterince tatmin edici faaliyet gösteremezler. Bu durumda problem başarısız olmaları değil hedeflerinin kendilerine uygun olmamasıdır. Sınırlarını bilmeyen birçok kişi farkında olmadan kendilerini başarısız hissettirecek şekilde davranmakta ve daha başından belli olan ‘başarısızlık hedeflerine’ ulaşmaktadır. Dolayısıyla bu alanın bir diğer unsuru sınırlarını, kontrol edebileceklerini bilmektir.
Sınırlarını bilmek için kişinin kendisini tanıması, ufkunun geniş olması çok önemlidir. Bu yüzden bu alana önem vermek aynı zamanda dünyaya ilişkin bilgilere meraklı olmayı, genel kültürü geliştirmeyi içerir. Kendini geliştiren, genel kültürünü artırmayı amaçlayan, diğer insanlardan öğrenebileceği şeylere kendini açan kişiler başarı alanına önem veriyor demektir. Sizin şu anda bu satırları okuyor olmanızın da başarı alanında bilgi seviyenizi artırarak yaşamınızı anlamak ve kontrol hissinizi artırmak amacını taşıdığını söyleyebiliriz. Sadece ‘bildiğinizi bilmek’ bile bazen kendinize olan güveninizin artmasını sağlayabilir.
Bu alanın diğer bir unsuruda mantıkla ilgili olan herşeyi kapsamasıdır. Mantıklı ve çok boyutlu düşünme kapasitesi bu alana harcanan enerjiyle doğru orantılıdır. Mantıklı ve çok boyutlu şekilde düşünme kapasitenizi artırmanın çeşitli yollarını ilgili makalemde de bulabilirsiniz.
Bu alana enerji yatırımınızı artırmak için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:
- Kendi sınırlarınızın, kapasitenizin ve imkanlarınızın farkında olun ve buna yönelik hedefler seçin
- İlgilendiğiniz alanda (iş, okul vb.) başarılı olduğunuz alanlara özel dikkat edin ve bunları geliştirmeye çalışın. Küçük ayrıntılara özellikle dikkat edin. Büyük başarıların sayısı azdır. Önemli olan gün içindeki küçük başarıları da görebilmenizdir
- Dünyaya meraklı gözlerle bakın. Kitap, internet, TV, arkadaş vb. kaynaklarla bilgi ve genel kültür seviyenizi artırmayı amaçlayın
- Kendinizi ve çevrenizi kontrol etmekte zorlanıyorsanız bu yönde kendinizi geliştirmeniz mümkündür. Bunun yollarının ne olduğunu araştırabilir ya da yardım alabilirsiniz
- Güçlü olduğunuz yönleri ön plana çıkarın ve bunların sayısını olabildiğince artırın
- Kontrol edemeyeceğiniz şeylere değil kontrolünüzde olan şeylere odaklanın ve bu yönde adım atın
Dördüncü yaşam alanı ‘Maneviyat, Anlam ve Gelecek’ tir…
Uzm. Psk. Cem Gümüş
Bkz. https://www.cemgumus.com/yasaminiz-ne-kadar-dengeli-5-maneviyat-anlam-gelecek-alani/
