Aile yakınlarınızla yaşadığınız en önemli sorun nedir?
Anlaşılmıyorum,
Saygı görmüyorum,
Kaale alınmıyorum,
Hiçbir etkide bulunamıyorum,
Desteksizim,
Değer verilmiyorum,
Sevilmiyorum,
Yalnızım
Duygularınızı ifade edecek kelime bulmakta zorlanıyor olabilirsiniz. Büyük resime odaklanacak olursak sorunlarınızın temelinde çok önemli bir şey yatıyor: İletişim Sorunları
‘Bunu zaten biliyorum!’
İletişimin önemini ilk kez duymadığınızı tahmin edebiliyorum. Sadece iletişimi düzeltmek sorunları çözmeyecektir. Bu sadece ilk adım. Daha fazlasına ihtiyacınız olacak.
3 aşamalı iletişim danışmanlığı modeli
Aile yakınlarıyla sorun yaşayan kişilerle iletişim odaklı özel bir çalışma modelim var. 3 aşamadan oluşan iletişim odaklı aile eğitiminde sorunlar ve gerginlikler arasında kaybolmadan yol alabiliyoruz.
Pozitif Aile Terapisi kullandığım başlıca yaklaşımdır. Denge Modeli, Farklılaşma Analizi, Etkileşim Döngüsü, İhtiyaçlar Perspektifi gibi özgün yöntemler kullanıyorum. Böylece hem kapsamlı hem de hızlı bir analizle problemin nerede olduğu keşfedilebiliyor.
Sue Johnson, Marshall Rosenberg, David Burns, John Gottman ve Mark Goulston’un etkili iletişim yöntemlerinden de yararlanıyorum.
Aile iletişim danışmanlığının 3 aşaması nedir?
1. Etkili iletişim stratejilerini öğrenmek
2. Birbirinin duygu ve ihtiyaçlarını anlamak
3. Anladıklarını uygulamak ve ailenizle aradaki ilişkiyi güncellemek
‘Bu aşamalar işe yaracak mı? Sonuçta sorun sadece ben de değil’
Aile ilişkileri yaşayan bir sistemdir. Sistemin bir parçasında değişiklik olduğunda diğeri de az ya da çok değişmek zorunda kalır. Her etkinin bir tepkisi olmaktadır. O yüzden herkesin kendindeki etkinin farkında olması gerekir. 2. aşamada buna yönelik özel yöntemler uyguluyoruz.
‘Ailemle birlikte mi gelmem gerekiyor?’
Seans odasında ne kadar çok kişi olursa o kadar hızlı ilerleme sağlıyoruz. Aile sisteminin her parçasını doğrudan gözlemleme ve etki etme imkanı önemlidir. O yüzden birlikte gelmenizi tercih ediyorum. Ancak şartlara göre özel bir planlama yapmak durumunda da kalabiliyoruz.
‘Bireysel sorunların da bence önemli bir etkisi var. O zaman nasıl bir yol izliyorsunuz?’
Bireysel sorunların ilişkiye büyük yansıması olabilir. İletişim danışmanlığında daha çok ideal bir iletişime ulaşma hedefine vurgu yapılır. Bireysel etkenler 2. ve 3. aşamada kendiliğinden zaten gündeme gelmektedir.
Örneğin, ‘ben eleştirildiğimde aşırı tepki veriyorum. Böyle yapmayı engelleyemiyorum. Bu galiba kendi annemle yaşadığım şeylerden kaynaklanıyor. Bireysel destek alsam iyi olabilir’ gibi farkındalıklar oluşabiliyor. Ancak süreci karıştırmamak için bu konulara aile danışmanlığında çok fazla girilmez. Bireysel destek alma ihtiyacı ortaya çıktığında buna göre bir planlama veya yönlendirme yapılır.
‘Aile iletişim danışmanlığı kimler için uygundur?’
Anne/Babanızla, Yakın akrabalarınızla, Çocuklarınızla (ergenlik ya da yetişkinlik dönemindeki) aranızdaki iletişim ve ilişkinin daha iyi olmasını istiyorsanız destek alabilirsiniz.
‘Aile sorunlarımın zaman içinde kendiliğinden çözülecek düzeyde olduğunu düşüyorum’
‘Psikologdan destek alacaksam sorunlarımın çok büyük olması gerekir. Doğru mu?’
Hayır. Mesleki ve kişisel yaşamımdaki deneyimler aile içi iletişim danışmanlığından herkesin faydalanabileceğini gösteriyor. İster bir psikologdan destek alın, ister bu konuda kitaplar okuyarak kendinizi geliştirin.
Ama mutlaka şimdiden ailenizle aranızdaki ilişkiyi daha kaliteli hale getirecek yolları keşfetmeye ve uygulamaya çalışın. Bir uzmandan kısa süreli bir danışmanlık daha hızlı yol almanızı sağlar. Sorunlar biriktikçe aradaki ilişki yıpranmaktadır. Zaman akıp giderken geriye bakıp minimum düzeyde keşkesiz bir yaşamınız olabilir.