Doğduğumuzda dünyanın merkezindeyiz, ideal koşullardaysak kral ve kraliçe gibiyiz.
Bize hizmet eden hizmetkarlarımız var.
Yediğimiz önümüzde yemediğimiz arkamızda, ilgi hep üzerimizde. Pamuklara sarılıyoruz.
Canımız bir şey mi istedi? Bir ağlamaya bakar. Hemen hizmetkarlar bizim için orada oluyor.
Yürüme, ellerimizi kullanma hatta tuvalete gitme derdimiz bile yok.
Spontane bir şekilde her şeyi akışına bırakabiliyoruz.
Sonradan bir şeyler değişiyor.
Gerçek hayatla yüzleşiyoruz. Halkımız isyan ediyor ve kraliyetimiz yıkılıyor.
Duygularımızın, isteklerimizin ihmal edilmesi, görülmemesi, eleştirilmesi, kötülenmesi hatta suçlanıp bundan dolayı cezalandırılmamız değerimizi sorgulamamıza neden oluyor.
Bu da ağır bir durum çünkü değerli ve sevilebilir olmak en temel psikolojik ihtiyaçlardan birisidir.
Bu ihtiyaç karşılanmadığında başa çıkma çabalarımız psikolojik sorunlarla kendini gösteriyor.
Değersizlik duygusu birçok sıkıntıya, psikolojik soruna neden oluyor.
Tabi bazı kişiler doğduğundan itibaren değersiz hissettirileceği ortamda olabilir.
Kral ve kraliçe olmak bir yana köle muamelesi görmüş olabilir.
O zaman da daha derin sıkıntılar oluyor.
Bazıları da kraliyetini hiç kaybetmeyeceği, şımartıldığı serbest bir ortamda büyüyebiliyor ki bu da başka tür sorunlar yaratıyor.
Bu yazımda oldukça yaygın görülen değersizlik duygusunun hayatına nasıl etki ettiğini ve ne yapman gerektiğini ele aldım.
Özellikle de sık görülen psikolojik sorun türleriyle değersizlik duygusu arasında bağ kurdum. Böylece meseleye bir de bu açıdan bakıp kendini daha iyi anlama fırsatı bulabilirsin.
Psikolojik sorunlar ve güçlükler birçok farklı nedene sahip ama değersizliğin bunların arasında çok önemli bir yere sahip olduğunu deneyimli bir terapist olarak söyleyebilirim.
Depresyon
Kendine değer vermediğin için hayatını farkında olarak ya da olmayarak sabote etmiş olabilirsin.
İlişkilerinde ve kariyerindeki sorunlar giderek büyüyerek bir noktadan sonra depresyona girmiş olabilirsin.
Kaygı Sorunları
Kaygı sorunları da değersizlik duygusuyla bağlantılı olabiliyor.
Değersiz olduğun için insanların seni dışlayacaklarını, sevmeyeceklerini düşünebilirsin.
Yalnız kalma korkuların olabilir.
Seni herkesin sevip değer vermeyeceğini düşünebilirsin.
Tüm bunlar birçok farklı kaygı bozukluğunda görebildiğimiz şeylerdir.
Öfke ve İlişki Sorunları
Öfke sorunları olan kişilerde de değersizlik duygusu önemli bir konu olabiliyor.
Değerli hissetmek için savaşman gerektiğini düşündüğünde agresif tepkiler verme eğilimin olabilir.
İlişkilerde yakınlık sorunlarının da önemli bir nedeni de budur.
Partnerler birbirine söyledikleri, söylemedikleri ya da yaptıkları, yapmadıkları şeyleri değer verilmeme olarak görebiliyor.
Zaten içten içe kendilerini değerli hissetmedikleri için bu tür durumlar ağır geliyor.
Hayır Diyememek ve Fedakarlık
Hayır diyemeyen, sürekli karşısındaki düşünen, fedakarlık yapan birisiysen ve bu sana sıkıntı veriyorsa muhtemelen kendine verdiğin değerle ilgili sorunlar olabilir.
Gerçekten kendini değerli hisseden birisi bu konularda nerede ne kadar sınır koyabileceğini bilir ve buna göre hareket edebilir.
Mükemmeliyetçilik
Eğer değerli olmayı belirli şartlara bağladıysan o zaman aslında değersiz hissediyorsun demektir.
Mükemmel olursam, hatasız olursam o zaman değerli olurum, sevilebilirim gibi düşünce kalıpların varsa o zaman aslında değersizlik alışkanlığından senin de mustarip olduğunu söyleyebilirim.
Bu ispat çabası mükemmeliyetçi, gergin, hırslı, kontrolcü birisi olmana neden olabilir.
Dünyadaki kötülükler
Daha birçok psikolojik sorunu ve güçlüğü değersizlik psikolojisi üzerinden açıklayabiliriz ama en uç noktaya, dünyadaki kötülüklere baktığımızda da değersizlik duygusunun etkisini görebiliriz.
Değerliliği bilmeyen birisi uç noktada kimsenin değerli olmadığını düşündüğü bir noktaya gelebiliyor.
Bu da bencil bir başa çıkma yoludur.
Kişi bu şekilde hareket ederek ne diğer insanlara ne de dünyaya değer verecek şekilde yaklaşır.
O yüzden temel bir psikolojik ihtiyaç olan değerli hissetme konusuna değer vermek gerekiyor.
Değersizlik duygusunun, düşüncesinin birçok şeyin temelinde olduğunu zaten biliyorsun ve belki de asıl merak ettiğin şey değersiz hissetme alışkanlığından çıkmanın bir yolunun olup olmadığıdır.
Bu alışkanlıktan kesinlikle kurtulabilirsin.
Bunun ilk adımı bu duyguyu, düşünceyi, alışkanlığı görüp rahatsız olmak ve kabullenmemeye niyetlenmektir.
Değersiz hissetmeyi normal gördükçe böyle hissetmeye devam ediyor, böyle hissettirecek şekilde yaşıyorsun.
Psikolojik sıkıntılar aslında bu sistemde bir şeylerin yolunda gitmediğini söylüyor.
Bunu dikkate almanı, bu işaretlere değer vermeni öneririm.
Kendine değer vermenin yolu kendine iyi bakmaktan geçiyor, kendine iyi bak.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
