Cinsellik insanın en temel ihtiyaçlarından biridir. Cinsellik sadece bedensel ihtiyaçları değil, aynı zamanda duygusal yakınlık ihtiyacını da kapsamaktadır. Dolayısıyla partnerler arasındaki ilişkinin her türlü duygusal ve bedensel yansıması cinsellik olarak tanımlanabilir.
Yaşamın önemli olan alanlarından biri olan cinsellik içinde bedensel, duygusal, toplumsal vb. birçok faktörden etkilenir. Dolayısıyla bu faktörler nedeniyle çeşitli cinsel sorunlara ya da cinsel işlev bozukluklarına rastlanabilmektedir.
Bilgisizlik nedeniyle cinsel ilişkinin kalitesinde meydana gelen problemlere cinsel sorun denilmektedir ve uygun bilgilenmeyle bu tür sorunlar çözülebilmektedir. Örneğin, boşaldıktan hemen sonra tekrar sertleşemediğini görüp bu yüzden morali bozulan bir çift düşünün. Böyle bir durumda erkeklerde boşalmayı gerçekleştirdikten hemen sonra tekrar uyarılıp sertleşmenin sağlanamayacağı, bunun için biraz zaman geçmesinin gerektiği bilinmediğinde gereksiz yere gösterilen çabanın strese neden olarak uyarılma düzeyini psikolojik olarak azaltabileceği bilgisi verildiğinde birçok yanlış anlamanın önüne geçilerek cinselliğin kalitesi artırılabilir.
Cinsel sorunların yanında cinsel işlev bozuklukları denilen problem türleri ise belirli bir süredir devam eden, cinselliğin kalitesini olumsuz yönde etkileyen, sadece bilgilenmenin yetersiz kalabileceği, dolayısıyla da cinsel terapi tedavisi yapılmasını gerektirebilecek türden problemlerdir. Her üç kişiden birinin hayatlarının bir döneminde cinsel işlev bozuklukları yaşadıkları tahmin edilmektedir. Bu diğer birçok problem türüne göre oldukça yüksek bir rakamdır. Bu problemlerden en sık rastlanan türleri aşağıda listelenmiştir:
Kadınlarda en sık görülen cinsel işlev bozuklukları:
- Vajinismus (Birleşme yaşayamama):Kadın cinsel organı olan vajina girişinde meydana gelen istemsiz bir kasılma nedeniyle birleşmenin sağlanamamasına vajinismus denilmektedir. Kadınlarda en sık rastlanan cinsel işlev bozuluklarından birisidir.
- Uyarılma ve Orgazm Bozuklukları: Cinsellik sırasında uyarılma, orgazma ulaşma ve genel olarak cinsellikten alınan doyumda problemlerin olmasıdır.
- Cinsel İstek Bozuklukları: Cinselliği başlatma ve sürdürme konusunda isteksizlik yaşamak ve bu nedenle ilişkilerinde belirgin problemler yaşamaktır.
Erkeklerde en sık görülen cinsel işlev bozuklukları:
- Erken Boşalma: Sürekli ya da tekrarlayıcı şekilde, penis vajinaya girdiğinde, hemen sonra ya da öncesinde kişinin kontrolsüz olarak boşalmasına ve belirgin derecede sıkıntı yaşamasına neden olan bir durumdur. Erkeklerde en sık rastlanan cinsel işlev bozukluğudur.
- Sertleşme Bozukluğu:Herhangi bir cinsel etkinliği sürdürmek için yeterli sertleşmeyi sağlamak ya da sürdürebilmekte sürekli ve tekrarlayıcı şekilde güçlük yaşamaktır.
- Cinsel İstek Bozuklukları: Cinselliği başlatma ve sürdürme konusunda isteksizlik yaşamak ve bu nedenle ilişkilerinde belirgin problemler yaşamaktır.
Yukarıdaki problem türlerinin yanında sıklığı daha az olmakla birlikte geç boşalma, cinsel tiksinme bozukluğu ve ağrılı cinsel ilişki bozukluğu gibi problem türleride bulunmaktadır. Cinsellikle ilgili yaşanan problemlerin birçok farklı sebebi vardır. En sık görülen nedenleri aşağıda verilmiştir:
- Yatkınlık yaratıcı etkenler: Yetiştirilme tarzı, bozuk aile ilişkileri, yetersiz ya da yanlış cinsel bilgilenme, travmatik cinsel deneyim, cinsel kimlik ve yönelim farklılıkları, psikoseksüel roldeki güvensizlik, kişilik özellikleri ile ilgili problemler
- Başlatıcı etkenler: Gebelik, doğum, emzirme, eşler arasında genel ilişki problemleri, aldatılma, partnerde cinsel işlev bozukluğu olması, tesadüfi şekilde problem yaşamak, fiziksel hastalıklar yaşamak, yaşlanma, psikiyatrik problemler (depresyon, kaygı problemleri vb.), travmatik cinsel yaşantılar, gerçekdışı beklentiler
- Devam ettirici etkenler: Performans kaygısı-başarısızlık korkusu, suçluluk duyguları, partnerler arasında çekicilik kaybı, partnerler arasında zayıf iletişim, genel ilişkide sorunlar, çocuk sahibi olma korkusu, yakın ilişkiye girme korkusu, kişinin kendisiyle ilgili genel olumsuz düşünceleri, yanlış cinsel inanışlar, kısıtlı ön sevişme, psikiyatrik problemler
Bir cinsel işlev bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız ya da cinsellikten aldığınız doyumu engelleyen bir cinsel sorununuz varsa cinsel terapi konusundaki bir uzmana danışabilirsiniz. Cinsel terapist öncelikle probleminizin size özel nedenlerini ayrıntılı bir değerlendirme görüşmesi ile belirleyerek buna yönelik bir terapi programı düzenleyecektir. Tedavinin iki temel öğesi görüşmelerde doğru bilgilenme ve özel cinsel egzersiz ödevleridir. Motivasyonunuz ve çabanızla birlikte, iyi bir cinsel terapi ile cinselliğinizi mevcut durumunuzdan daha kaliteli bir hale getirebilirsiniz. Özellikle cinsel birleşme yaşayamama (vajinismus) ve erken boşalma problemleri tedavide oldukça yüz güldürücü sonuçlar vermektedir.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
Bkz. Cinsel Terapi
