Bu yazıda birçok kişi için üzerinde konuşmanın pek rahat olmadığı bir konuyu ele aldım:
Cinsel sorunlar ve cinsel terapi.
“Cinsel terapi nedir?, Hangi sorun türlerinde etkilidir? ve Nasıl bir süreçtir?” gibi konular üzerinde durdum.
Bu konularla ilgili bilgi almak istiyorsan ya da cinsellikle ilgili sorunların varsa ve destek almayı düşünüyorsan anlattıklarım faydalı olabilir.
Cinsellik kavramı, tek bir cümleyle tanımlanamayacak kadar geniş bir kavramdır.
- Doğal bir ihtiyaçtır.
- Üreme-uyarılma-keyif açısından önemlidir.
- İlişkilerde kurulan bağın somut olarak yaşanmasıdır.
- Enerjiyi yükselten önemli bir alandır.
- Cinsellik sadece cinsel birleşmeden, boşalmadan ibaret değildir. Partnerler arası cinsel enerjiyi içeren bir sarılma ve elini tutma da cinselliktir.
Cinsellik, bu kadar önemli olmasının yanında birçok kişinin sorun yaşadığı da bir konudur.
Evli çiftlerin %50’sinde cinsel sorun olduğu tahmin ediliyor.
Cinsellik, tabu konulardan birisidir. Mahrem bir alan olduğu için de birçok yanlış bilgiye açıktır.
Mesela cinsellik ile ilgili mitlerden biri; cinsel ilişkiyi erkek başlatmalı ve yönetmelidir, algısıdır.
Sadece bu yanlış bilgilerin kendisi bile birçok cinsel sorunun temelini oluşturur.
Tabu bir konu olması nedeniyle bu konuları konuşmak ve sormak da pek kolay olmuyor.
O zaman da cinsel yaşamın kalitesi düşük seviyelerde kalıyor.
Her cinsel sorun, cinsel işlev bozukluğu değildir.
Cinsel işlev bozuklukları, cinselliğin kalitesinin ciddi oranda düştüğü ya da cinselliği yaşamanın kısıtlandığı bozukluklardır.
Cinsel işlev bozuklukları nelerdir?
- Cinsel isteksizlik (son 6 ayda neredeyse hiç cinsel istek duymamak)
- Uyarılma bozuklukları
- Kadınlarda orgazm olamama
- Erkeklerde sertleşme bozukluğu
- Erkeklerde erken boşalma
- Erkeklerde geç boşalma
- Ağrı bozuklukları
- Disparoni-ağrılı cinsel birleşme
- Vajinismus
Cinsel sorunların nedenleri nelerdir?
Cinsel sorunlar çok boyutlu problemlerdir. Arka planında birçok sorun olabilir.
- Bilinçdışı işlenmemiş travmalar
- İlişki sorunları
- Cinselliği etkileyen olumsuz şartlanmalar
- Biyolojik etkenler vb.
Cinsel terapide bu sorunları nasıl ele alıyoruz?
Cinsel terapi, daha önceden çift terapisi içerisinde yapılan uygulamalardı. Bir uzantısı gibiydi.
Daha sonra ayrılarak ayrı bir çalışma alanı haline geldi. Çift terapisi yapıp cinsel terapi uygulamayan birçok uzman vardır.
Aşamaları
1. Değerlendirme
Birlikte ve her iki eşle ayrı ayrı şekilde gerçekleşir. Bireysel, ilişkisel ve cinsel öykü alınır.
2. Bilgilendirme
Cinsel anatomi ve fizyoloji ile ilgili bilgilendirme yapılır; kızlık zarı anatomisi, cinselliğin aşamaları (istek, uyarılma, plato, orgazm, çözülme), yanlış cinsel inanışlar, cinsellik kavramı, cinsel sorunun özellikleri gibi konular işlenir. Cinsel terapinin çerçevesi ele alınır.
Terapide amaç nedir?
Davranış değişikliği, bilişsel yeniden yapılandırma ve fizyolojik yanıtın değiştirilmesidir.
Açık şekilde anlatılır ve karşılıklı sorumluluklardan bahsedilir.
3. Ev çalışmalarının ve egzersizlerinin öğretilmesi
Cinsel sorun türüne göre özel egzersizler anlatılır ve eşler bunları daha sonra evde uygularlar (bireysel ve çift olarak yapılacak olanları da vardır).
Bu egzersizlerde, süreci takip edebilmek ve egzersizin ne zaman yapılmış, hangi aşaması yapılmış, nasıl geçmiş olduğunu öğrenmek için bir form doldurmalarını isteriz.
Bu egzersizler internetten, kitaplardan da öğrenilebilir. O zaman terapiste ne gerek var diye düşünebilirsin.
Terapist desteği, doğru değerlendirme, hız ayarı ve uygun yapılmasını sağlamak için gereklidir.
Bu çalışmaların yapılması için uygun koşulların olması gerekir.
Uygun koşul sağlanamıyorsa sürece başlamak hayal kırıklığıyla sonuçlanabilir.
Terapi sürecinde cinsellik, yaşamın önemli bir odak noktası haline gelmelidir.
Tartışma ortamı olmamalı, sorunlar varsa önce bireysel veya çift terapisi alınmalıdır.
İş ve sosyal yaşamlara ayrılan zaman azaltılıp birbirlerine ayırdıkları zaman artırılmalıdır.
Partnerlerin birbirine özenli davranmak, sürprizler yapmak, romantik bir ortam hazırlamak, kişisel bakıma özen göstermek gibi bir nevi flört dönemlerindeki enerjiye geçmelerini isteriz.
Cinsel terapinin uygulanabileceği durumlar nelerdir?
- Cinsel bilgisizlik, deneyimsizlik, iletişimsizlik nedeniyle olan cinsel sorunlar
- Cinsel işlev bozuklukları
- Yaşlanma veya bedensel hastalıklar nedeniyle değişen cinsel işlevselliğe uyum sağlama
Cinsel terapinin uygulanmayacağı durumlar neler olabilir?
- Eşlerden birinde psikopatoloji olması
- Akut psikoz
- Şiddetli depresyon
- Kronik alkol/madde kullanımı
- Zeka geriliği
- Ciddi kişilik bozukluğu
- Eşlerin terapi motivasyonun olmaması
- Cinsel yönelim farkı
- Eş reddi
- Şiddetli evlilik sorunları
- Aktif sadakatsizlik sorunları
İlişki kalitesini olumsuz etkileyen konular ön plandaysa önce çift terapisi daha uygundur.
Son olarak, ülkemizdeki cinsel terapi alanında en saygın kurum CETAD’dır.
Eğitimi alan uzmanlar özel bir mülakattan geçirilerek eğitime kabul ediliyor ve etik değerlerle kapsamlı, 3 aşamalı yoğun bir eğitim veriliyor.
Eğer cinsel terapi alanındaki bir uzman konusunda arayışın varsa CETAD eğitimi almış terapistleri araştırmanı öneririm. Derneğin websitesinde terapist listesine ulaşabilirsin.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
