Bilinçaltı Temizliği ve EMDR?!

Bilinçdışı temizlenebilir bir şey midir?

Eğer öyleyse EMDR ile temizlenebilir mi?

İnternette “Bilinçaltı Temizliği” adı altında birçok popüler ve ilgi çeken içerik olduğunu görmüşsündür. Oldukça çekici bir teklif…

”Temizlenebilse” ne güzel olurdu…

Belki de ihtiyaç duyduğun şey aşamadığın tüm sorunlarının altındaki farkında olmadığın bilinçdışı etkenleri ortadan kaldırmaktır…

Bilimsel ”Bilinçaltı Temizliği”

Psikolog ve psikiyatristlerin bu temizlik konusundan pek bahsetmediklerine dikkat etmiş olabilirsin.

Genelde alternatif yöntemleri uygulayanlar (nefes terapisi, hipnoz vb.) ve kişisel gelişim uzmanları “Bilinçaltı Temizliği” adı altında hizmetler veriyor. Dolayısıyla bu yöntemlerle ilgili forumlarda olumlu yorumlarla karşılaşsan bile bilimsel açıdan güvenirlik konusunda kafanda soru işaretleri oluşabilir.

Travma terapisti olan bir klinik psikolog olarak, bilinçdışıyla çokça çalışıyorum. Dolayısıyla “Bilinçaltı Temizlik” konusunda kafandaki soru işaretlerini netleştirmek istiyorum.

Basitçe sana bilinçdışı temizliğinin tam olarak ne olduğunu Pozitif Psikodinamik Psikoterapi yaklaşımındaki ‘’çatışma teorisi’’ ile anlatacağım.

ÇATIŞMA TEORİSİ

Bilinçdışındaki “kirlerin” şu anki yaşamını nasıl etkilediğini ve problemlere neden olduğunu açıklayabilecek şöyle bir formül düşünülebilir:

Bilinçdışı Kir X Karşılaştığın Durum = PROBLEM

Yukarıda gördüğün formül, bilinçdışının şimdiki zamanını nasıl etkilediğiyle ilgili birçok şeyi içeriyor.

Bunun ne anlama geldiğini daha detaylı işleyelim…

Örneğin, sevgiline heyecanla güzel bir mesaj yazdın ancak cevap gelmedi. 1 saat geçti… 2 saat geçti… hala cevap gelmedi. Daha sonra sana bir cevap yazdı ama bunu gördüğünde artık şöyle bir durum içine girdiğini düşünelim;

Geç cevap verdi çünkü ‘’beni sevmiyor”, ”değer vermiyor”, ”önemsemiyor’’

Oldukça rahatsız edici bu düşüncelerle birlikte sevgiline kızdın, tepki gösterdin. Belki de sana iş yoğunluğu nedeniyle cep telefonunu sessize aldığını, o an bakamadığını, gördüğü anda da sana yazdığını söyledi ancak bu cevap seni tatmin etmedi.

Bilinçdışı Kir X Karşılaştığın Durum = PROBLEM

Karşılaştığın durum: Sevgilinin mesaja geç cevap vermesi

Problem: ‘’Bana değer vermiyor, önemsemiyor’’ diye düşünmek, kızgınlık hissetmek, hayal kırıklığına uğramak ve tepki göstermek

Peki, yukarıdaki formüle göre “bilinçdışı kir” nedir?

Eğer böyle bir senaryoyu yaşıyorsan, burada birçok farklı olasılık düşünülebilir.

Bir fikir oluşması açısından birkaç örnek vereyim:

Çocukluk döneminden itibaren annenle ya da babanla olan ilişkilerinde onların sana yeterince değer vermediğini düşündüğün, önemsemediğine inandığın belli deneyimler yaşamış olabilirsin.

Annen, depresif bir kadın olarak seninle yeterince ilgilenmemiş, seni ihmal etmiş olabilir.

Baban, iş hayatı nedeniyle eve yorgun gelip sana yeterince zaman ayırmamış olabilir ve sen de bir çocuk olarak bu deneyimleri yaşadığında kendinin aslında değerli olmadığını, önemsenmediğini düşündüğün “bilinçdışı kirler” oluşmuş olabilir.

Bilinçdışı Kir X Karşılaştığın Durum = PROBLEM

Yukarıdaki formüle göre bilinçdışı kir ile şu an karşılaştığın bu durum birleştiğinde problem ortaya çıkar. Diğer varyasyonlara bakalım… 

0 X Karşılaştığın Durum = 0

VEYA

Bilinçdışı Kir X 0 = 0

Birinci senaryoda,  bilinç dışındaki kirlerini tetiklemeyen bir durumla karşılaştığında aslında herhangi bir problem de yaşamazsın.

İkinci senaryoda, bilinçdışı kirleri içinde hissedebilirsin. Düşünerek temas kurabilirsin ancak bu bilinçdışı etkenler uykudadır. Onları tetikleyecek herhangi bir olay yaşamayınca bir problem de yaşamazsın.

Özetle; şimdiki zamanda karşılaştığın durumlara bilinçdışındaki kirler bulaşmadığında herhangi bir sorun ortaya çıkmaz.

Böylece ‘şimdiki anı’ temiz bir şekilde yaşayabilirsin.

EMDR ile Bilinçdışı Temizliği

Buradaki “bilinçdışı kirler” aslında işlenmemiş travmaların sonucunda öğrenilmiş kalıplardır. Bu kalıplar yukarıda gördüğün gibi

Gerçekçi olmayan düşüncelere

Yoğun duygulara

Bedensel hislere

Sorunlu davranışlara neden olur.

Bir travma terapisi olarak EMDR, bu kirlerden arınmada faydalanabileceğin bir yöntemdir.

EMDR hakkında daha detaylı bilgi almak için EMDR hakkındaki yazılarımı okuyabilirsin.

Uzm. Psk. Cem Gümüş

Not: Başlıkta daha çok bilinen adıyla ‘’bilinçaltı’’ yazdım ancak daha doğrusu bilinçdışıdır çünkü psikolojide ‘’bilinçüstü’’ diye bir kavram da yoktur. Bu İngilizceden çevrilirken oluşan bir durumdur.