Bilinç dışında bastırdığın şeylere ulaşmanın 6 yolu nedir?
Gündelik yaşamımızda çoğu zaman otomatik pilotla hareket ediyoruz.
Otomatik pilot bir şekilde ne düşüneceğimizi, nasıl hissedeceğimizi, nasıl davranacağımızı belirliyor.
Otomatik pilot bu rotadan sapıyor gibi olduğundan, işler tam olarak yolunda gitmediğinde de belli negatif duyguları hissediyoruz.
Bu negatif duygular da işlerin yolunda gitmediğini bize gösteriyor.
Bu da, otomatik pilotun kendisi işleri yeterli bir şekilde yapamıyor ve bazı ihtiyaçlarımızı karşılayamıyoruz, demektir.
Aslında bu bir işaret.
Bu negatif duygular sana, bilinç dışında işlemen gereken belli noktaların olduğunu söylüyor.
İşte bu işaretlerle alakalı önemli bir nokta da, bastırdığın şeyleri fark etmen gerekliliğidir.
Bu yazıda sana bilinç dışında fark etmeye ihtiyaç duyduğun ve yaşamını zenginleştirmen, daha da verimli hale getirmen, yaşam kaliteni artırman için bu noktaları nasıl fark edebileceğini; burada ne gibi yollar, araçlar kullanabileceğinle ilgili 6 yolu seninle paylaştım.
Bu 6 yola geçmeden önce seninle bilinç dışında bastırdığın noktaların olup olmadığı ile alakalı birkaç şey paylaşayım;
Daha önce gizli travma sonrası stres bozukluğunda da anlattığıma benzer şekilde belli duygu dalgalanmaları yaşıyorsan,
Kronik stres, yorgunluk ve sinirlilik hali varsa,
Hayatında tekrarlayan temaların olduğunu görüyorsan ama kökenlerini pek de anlamlandıramıyorsan,
Tam anlayamadığın belli duyguların varsa,
Duyguların alınmış gibi hissediyorsan,
Migren, fibromiyalji gibi psikosomatik belli sıkıntıların varsa bu noktada bilinç dışında fark etmeye ihtiyaç duyduğun noktalar olabilir.
Bilinç dışınla temasını artırıp bu konuları fark etmeni kolaylaştırabilecek yollar neler?
1. Sıcağı Sıcağına Fark Etmek
Bunlardan en önemlisi, bir şekilde o hisler geliyor gibi olduğunda yani otomatik pilot görevini tam olarak yerine getiremediğinde dönüp kendine bakmak.
Bunun için 4D yöntemini kullanabilirsin.
Bir kağıt çıkar ve 4 tane kolonu yaz,
4D Yöntemi
| Durum | Duygu | Düşünce | Davranış |
Bu başlıkların hepsini doldur.
Rahatsız edici durumun kendisini, ne zaman ve nerede olduğunu fark et.
Diyelim ki eşinle yaşadığın tartışma sonrasında kendini iyi hissetmedin.
Bu durumun kendisidir.
Bu duruma eşlik eden duygular ve düşünceler nelerdir?
Bu duygu ve düşünceler içine girdikten sonra ne gibi davranışlar gösterdin?
Bunları yazdığında sana belli malzemeler gelmeye başlıyor.
Özellikle bu 4D yöntemini birkaç durum için sıcağı sıcağına yaparsan belki de birbirine benzer durumların, temaların, düşünce ve duyguların olduğunu göreceksin.
Mesela ilişkinde bu gibi duyguları daha çok yaşadığını ve benzer davranışlar gösterdiğini fark edebilirsin.
Aslında bunlar senin için belli kapılardır.
Kapıları açtığında bu benzerlikler belki de senin geçmişten öğrendiğin belli noktalar götürebilir.
2. Bedene Odaklanmak
Bilinç dışında bastırdıklarına ulaşma konusunda işini kolaylaştırabilecek 2. araç da bedene odaklanmaktır.
Bedenimizle beynimiz doğrudan birbirine bağlantılıdır.
Dolayısıyla sen zihinsel olarak bir şeyleri bastırıyor olsan bile bir şekilde beyninde analiz etmeye ihtiyaç duyduğun noktalar bedenine hızlıca sinyal göndermeye devam eder.
Düşüncelerini bastırabilirsin, dikkatini başka şeye verebilirsin ama bedensel hislerini normal şartlarda bastıramazsın.
Özellikle 4D yöntemini uygularken duygularına odaklanıyorken bedenine de odaklan.
Bedensel olarak ne hissediyorum?
Karın ağrısı, çarpıntı, nefes alışverişinde farklılık…
Bedensel hislerine odaklandığında aslında bilinç dışına açılan kapıları fark edebiliyorsun.
Daha önce o aynı karın ağrısını hissettiğin olay birden ortaya çıkabiliyor.
Sadece karın ağrısına odaklanıp “Bana ne hissettiriyor acaba?” şeklinde düşün.
3. Hisse Odaklanıp Geriye Sarmak
4D yöntemi ve bedene odaklanmayla da ilgili diğer bir yol, sıcağı sıcağına fark edip serbest çağrışımla geriye kayma yöntemidir.
Diyelim ki o hisleri fark ettiğinde kendini değersiz olarak görüyorsun ve buna eşlik eden üzüntü ya da kızgınlık hislerin var.
Bunları fark ediyorken gözlerini kapa ve zihninin geriye doğru kaymasına izin ver.
Benzer duyguları, düşünceleri, davranışları hissettiğin ve tanıdık gelen olaya zihninin kaymasına izin ver.
Hatırlayabildiğin, aklına gelen birkaç tane olay varsa bunları bir kağıda yazabilirsin.
Bu da çok kıymetli bir çalışmadır.
Bunun benzerini EMDR çalışmalarında da yapabiliyoruz.
4. Sanat Eserlerini Kullanmak
Sana önerebileceğim 4. yol da, sanattır.
Sanat aslında büyüme ve gelişmenin, farklılaşmanın önemli bir alanıdır.
Bildiğin gibi de birçok sanatçı kendinde anlamlandıramadığı, iç dünyasında olan dillendiremediği konuları bir şekilde sanat yoluyla dışa vuruyor.
Dolayısıyla da sanatın belli içsel çatışmaların dışa vurumu olduğunu bu açıdan düşünecek olursak bu senin için önemli bir hazine olabilir.
Sana önemli bir fırsat verebilir.
Resim, heykel, sinema, tiyatro müzik olabilir.
Ne olduğu önemli değil.
Bir şekilde senin keyif aldığın ve odaklanma konusunda iyi hissedebileceğin bir alan belirle ve bu sanat eserleriyle zaman geçirmeye çalış.
Diyelim ki resimle ilgileniyorsun, bir tabloyu karşına al ve bak.
Sana ne hissettiriyor?
Neleri fark ediyorsun?
Ne gibi duygular uyandırıyor?
Dikkatini çeken noktalar neler?
İşlenen konuyla alakalı senin içinde nasıl bir tema canlanıyor?
Seni nerelere götürüyor?
Bunlardan hareketle ortaya çıkan temaları, duyguları kullanarak geriye sarma yöntemini kullanıp belki kendi içinde işlenmeye ihtiyaç duyduğun noktalarla temas kurabilirsin.
5. Rüyalara Odaklanmak
Bunun dışında rüyalar da önemli bir araçtır.
Rüyalarda da çok yaratıcı olabiliyoruz, yaratıcı dışavurumlarımız oluyor.
Sembolik düzeyde bizim içsel çatışmalarımızı tamir etmeye çalışıyor.
Rüyaların böyle bir işlevi olduğu da düşünülüyor.
Nasıl ki bedenimizdeki belli yaraları vücut tamir ediyor; psikolojik yaraları da rüyalar yoluyla tamir etmeye çalışıyor.
Rüyalara eşlik eden temalar neler?
Tekrarlayan rüyalar varsa buna eşlik eden duygular, düşünceler neler?
Dikkatini bunlara verebilirsin.
Daha sonra da bunlar üzerinde düşünebilirsin.
6. Yaşam Öykünü Yazmak
Bu yazıda paylaşacağım son araç, dönem dönem yaşam öykünü yazma egzersizi yapmandır.
Farkındayım bu çok kolay bir egzersiz değil ama sana çok zengin malzemeler verebilir.
Eğer bu konuda ciddiysen yazdığım bu yöntemi uygulaman faydalı olabilir.
Öncelikle yaşamında belli dönemleri ayır; annenin sana hamile kaldığı, 0-3 yaş, 3-6 yaş, 6-12 yaş, 12-18 yaş dönem gibi.
Sonra da her bir dönemdeki yaşantılarını elini kağıttan kaldırmadan yaz.
Herhangi bir sansür uygulamadan yaz.
Belki 0-5 yaşa kadar bir şey hatırlamayacaksın, bu noktada da o yaşa kadar sana anlatılanları düşünerek yazabilirsin.
Bu yazmanın şöyle bir etkisi olabiliyor.
Duygularında kalıp odaklanarak belli malzemelerle temas kurmanı sağlıyor.
Yazdıkça zaten senin iç dünyanda kayıtlı olduğu için ortaya çıkmayı bekleyen o duygular bir şekilde oradan sıyrılabilir.
Bunları kağıda da dökeceğin için yazıklarına tekrar baktığında “Evet şu nokta gerçekten önemli. Şimdi düşündükçe belli duygular ve bedenimde belli değişimler hissediyorum.” şeklinde bazı şeyleri fark etmeye başlayacaksın.
O noktadan sonra da kendine bir rota çizebilirsin.
Diyelim ki tüm bunları yaptın ama bir şekilde olmuyor, herhangi bir yere varamıyorsun, aklına farklı düşünceler gelmiyor.
Bu noktada belki hazır değilsin.
Belli duygularınla temas kurmaya hazır değilsen, “Bu duygularla temas kurarsam bunalırım, kötü hissederim.” gibi alttan alta bilinç dışı korkuların varsa bu tür çalışmaları kendi kendine yapman zor olabilir.
Açıkçası bu zorlayarak olabilecek bir şey değil.
Bir terapi desteği alıyor olsan bile, bilinç dışına odaklanan psikodinamik terapi, hipnoterapi ya da EMDR gibi yöntemleri uygulasanız bile eğer sen hazır değilsen hazır olmadığın bir duyguya kimse seni ittiremez.
Bizim iyiliğimizi düşünen kendi içimizde böyle bir mekanizma var.
O noktada senin için iyi olan hazır olduğun noktalar neyse o sınırlarda hareket etmek gerekiyor.
Bu açıdan baktığımızda bu yöntemleri de sınırları fark etme, keşfetme olarak düşünebiliriz.
Eğerki kendi kendine zorlandıysan, bu yöntemleri uygularken bunaldığını, iyi gelmediğini fark ettiysen, duygu dalgalanmaları yarattıysa o noktada benim önerim, kesinlikle bir terapi uzmanıyla birlikte bir yolculuğa çıkmaya karar vermeyi düşünmen.
Çünkü eğer duygu dalgalanmaları yaşıyorsan bu bastırdığın noktalar günlük hayatına da bir şekilde etki ediyor demektir.
Yaşam kaliteni kısıtlıyor demektir.
Bir şekilde çözümleme fırsatları varken bu duruma seyirci kalmak gerçekten üzücü olur.
Tabii ki imkanların dahilinde değerlendirerek, eğer pek imkanın yoksa devletin sağladığı imkanları araştırarak destek alma arayışına girmeni öneririm.
Böylece bu bilinç dışındaki noktalara daha hızlı bir şekilde ulaşıp analiz etme ya da ulaştığın noktaları analiz etme fırsatın olur.
Yanında bir uzman olduğunda karanlık sulara daldığını hissetsen bile en azından destek olacağını hissettiğin biri olduğu için bu sana güven verir.
O zaman da daha derine girme, fark etme, keşfetme konusunda motivasyonun daha yüksek olabilir.
Bir şekilde sonuca da ulaşabilirsin.
Bu yazdığım 6 nokta bilinç dışındakileri çözümlemek için değil; senin algılarını açmak, belli kapılarını fark edip bu noktalarla temas kurmak için.
Bunları fark etmek işin en önemli adımı.
O kapılar açıldığında zaten bir şekilde bir yere varıyorsun.
Önemli olan o ipin ucunu bulmak.
Bu yazıda sana anlattığım 6 yolla ilgili düşünce ve deneyimlerini yorumlar kısmında paylaşırsan sevinirim.
Tekrar görüşmek üzere
Uzm. Psk. Cem Gümüş
