ÖZET
- Travmaların, başa çıkmakta zorlandığın olumsuz deneyimlerin etkilerini kendi kendine çözümlemek gayet mümkündür.
- Bunu sağlamanın en önemli yolu; düzeltici yaşam deneyimleridir. Alışık olduğun kalıpların dışında sana iyi gelen deneyimlerdir.
- Travmaları sindirmede düzeltici yaşam deneyimlerinin ne gibi etkisi olduğunu ve bu deneyimlerin neler olduğunu öğrenerek kendine bir yol haritası çizebilirsin.
Travmalar yani başa çıkmakta zorlandığın irili ufaklı olumsuz deneyimler yaşam kaliteni önemli orada etkileyebiliyor.
“Bunları çözümlemek için illa bir psikoloğa, bir terapiste mi gitmem gerekmeyebilir, kendi kendime de çözümleyebilirim” diye düşünebilirsin.
Bu konuda haklısın.
Uzman desteği almadan da bu tür sorunlar aşılabilir ancak bir şartla;
Düzeltici yaşam deneyimleri denilen yaşantıların varsa.
Bu yazıda düzeltici yaşam deneyimlerinin ne olduğunu ve terapiye gitmeden travmaların etkilerini sindirmeye olan etkisini anlattım.
Terapi desteği alıp almama konusunda kararsızsan anlattıklarım bazı şeyleri netleştirebilir.
Zaman her şeyin ilacıdır, diye bir söz vardır ancak bazı durumlarda sadece zaman yeterli bir ilaç olmayabiliyor.
Yine de şöyle bir gözlemin olabilir;
Orta yaş ve sonrasındaki insanlar, önceki yaşlardaki kadar geçmiş olumsuz deneyimlere takılmayabiliyorlar.
Böyle bir sonuç, bu olayların sindirildiğine işaret etmek için yeterli değildir.
Bu olayları;
Ya bastırırsın
Ya takılıp içinde kaybolursun
Ya da sindirirsin
Yaşla birlikte birçok kişi bastırma savunma mekanizmasında ustalaşabiliyor ancak bu bir şeylerin çözümlendiği anlamına gelmiyor.
Bazı kişiler de bu deneyimlerin etkilerine takılıp kendilerini bir kurban gibi görürler.
Travmaları sindirme konusu terapi gibi bir destek almadan, kendiliğinden olabilir mi?
O olayların üzerinde kafa yormadan, olayları çok karıştırmadan onların etkilerinden arınmak mümkün müdür?
Bunun mümkün olabilmesini sağlayabilecek olan; düzeltici yaşam deneyimleri denilen yaşantılardır.
Düzeltici yaşam deneyimleri, bilinçdışı kalıplarına, işlenmemiş travmalarına aykırı olan tarzdaki farklı deneyimlerdir.
Bu deneyimler seni alışık olduğun kalıpları sorgulamana ve esnetmeye davet eder.
Ailen ile ilişkinde güvensiz ve kaygılı bir bağlanma stilin olduğunu düşünelim;
Ailen ile ihtiyaç duyduğun duygusal yakınlığı sıcaklığı deneyimleyemedin.
Bu yüzden de kendini bilinç dışı düzeyde değersiz, önemsiz birisi olarak düşündün ve kimseye güvenilmeyeceğine inanmaya başladın.
Yetişkin olup daha sonra evlendiğini düşünelim.
Eşin sevgi dolu, sana özenen, güvenli bağlanma stiline sahip birisiyse onunla yaşadığın deneyimler senin düşündüğün gibi değersiz birisi olmadığını gösterir.
Ayrıca güvenilecek insanların da olduğu gerçeğiyle de yüzleşmiş olursun.
Diyelim ki daha sonra çocuk sahibi oldun.
Çocuğunla kurduğun ilişkide de sevgini açık şekilde iade etmek, sarılmak, değer vermek-değer görmek deneyimleri senin bilinç dışı kalıplarını güncellemeye davet eder.
Bu deneyimlerden öğrendiklerini diğer insanlarla olan ilişkilerine de aktarmaya başladığında, düzeltici yaşam deneyimleri hayatına yayılmaya başlayabilir.
Böylelikle çocukluk dönemindeki yaralarının etkileri tamir olabilir.
İçinde bulunduğun çevre ve koşullar, düzeltici yaşam deneyimi fırsatını sana vermiyorsa bu fırsatı bilinçli olarak senin yaratman gerekir.
Yukarıdaki örnekte eşin duygusal anlamda sevgisini iade etmekte zorlanıyorsa belki de bu kapasiteni önce sen kendi içinde geliştirmelisin.
Eşine de bu şekilde yaklaşıp, karşılıklı olarak -bir kar topunun yuvarlandıkça büyümesi etkisiyle- düzeltici yaşam deneyimi oluşturabilirsiniz.
Bunu yapmak iyi bir farkındalık ve kararlılığı gerektirecektir.
Bunun için illa terapi desteği almak zorunda değilsin.
Terapinin sana sağladığı; düzeltici yaşam deneyimlerini terapi odasında başlatmak ve kendi yaşamında da bir model olarak bu deneyimlerin fırsatlarını arttırmanı sağlamaktır.
Özetle, yaşadığın olumsuz deneyimlerin etkisini sindirmede düzeltici yaşam deneyimlerine sahipsen bu travmalar bir terapi desteği almadan da çözümlenebilir.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
