Sıkıntılarını çözümlemede kullanabileceğin 5 aşamalı yol haritası nedir?
Bu yazıyı okuyorsan muhtemelen burada olmanın 2 sebebi var;
Ya bana internetten bir soru sordun ve bunun cevabını arıyorsun
Ya da sıkıntılarının bir an önce çözümlenmesini istiyorsun ama nereden başlayacağını, neler yapabileceğini bilmiyorsun.
İnternetten her gün gelen onlarca sorunun birçoğunun ortak noktası şöyle:
“Hocam çok kötü hissediyorum. Sıkıntılarım beni epey yoruyor. Bana yardım et, bir yol haritası göster. Ne yapacağım?”
Hazırladığım yazılarda, videolarda, podcastlere zaten sana bu anlamda destek olabilecek içerikler paylaşmaya çalışıyorum.
Mümkün olduğunca açık ve detaylı anlatıyorum.
Ama görüyorum ki yine de toparlayıcı bir yol haritası sunmam ve bu bilgileri nasıl kullanabileceğini anlatmam faydalı olacaktır.
Belki sen de birçok kitap okudun, kişisel gelişim ve psikoloji ile ilgili YouTube kanallarında videolar izledin ama bu bilgiler kafanı epey karıştırdı.
Bundan sonraki aşamada nasıl bir yol izleyebileceğin ve derleyip toparlayabileceğin konusunda bir rotaya ihtiyacın olabilir.
Bu yazıda sana 5 aşamalı yol önerdim.
Bu 5 aşamalı yol basit ama sistematik şekilde mevcut noktaya yaklaşabilmen ve kişisel gelişimin konusunda biraz daha netlik kazanman açısından faydalı olabilir.
Yaşadığın psikolojik sıkıntı ne olursa olsun bu yazıda seninle paylaştığım 5 basamaklı yöntemi doğrudan kullanabilirsin.
1. Aşama: Sıkıntının Kaynağını Tespit Etmek
Çoğu zaman yapılan hata, sıkıntının kaynağını anlamaya çalışmak yerine “Acaba bende nasıl bir hastalık, bozukluk var?” diyerek etiket peşinde koşulmasıdır.
Gelen birçok soruda da bunu görebiliyorum.
Halbuki tanı kategorilerini bilmek, bunları isimlendirmek, etiketlemek biz uzmanların bile pek işine yaramıyor.
Genel olarak belli gruplara ayırıyoruz tabii ki ama o grupların kendi içinde de anlaşılması gereken birçok şey oluyor.
Dolayısıyla asıl önemli olan;
Yaşadığın duygular neler?
Bunların arkasında hangi ihtiyaçlar var?
Sıkıntı yaşadığın olumsuz duygular neler?
Bu durumları hangi durumlar, olaylar tetikliyor?
Hangi düşünceler eşlik ediyor?
Ne gibi olumsuz inançların, kalıpların var?
Bu kalıplarla birlikte nasıl hareket ediyorsun?
Sorunu devam ettiren şeyler neler? ve bunları anlamaktır.
Dolayısıyla sıkıntına yaklaşırken seni gerçekten üzen, kızan, kaygılandıran yani sıkıntı verenin ne olduğunu anlamaya çalış.
Burada yaşamın 4 alanı üzerinden de gidebilirsin.
Bedensel alanında bedenini tetikleyen neler var?
İlişki alanında, başarı alanındaki sıkıntın özgüveninde mi?
Ya da gelecek alanında, yaşamın soyut alanında sana sıkıntı veren stres kaynakları neler?
Bunları belirle ve listele.
2. Aşama: Bilgi Toplamak
1. aşamada sıkıntılarının neler olduğunu ve bunların kaynaklarını başlıklarla belirledin.
Belki karışık geliyordu ama listelediğinde çok da fazla stres kaynağı olmadığını gördün.
Ya da çok fazla stres kaynağı olduğunu.
Her ne olursa olsun belirlediğin başlıklar için 2. aşamada bilgi toplama sürecine gir.
Bilgi toplama süreci hem yaşadığın sıkıntıları anlamak hem de bu sıkıntıları çözümlemeye yönelik olsun.
Eğer eşinle ya da ailenle ilişkilerinde belli problemler yaşıyorsan o noktada hem bu sıkıntıları neden yaşadığına ve bu sıkıntıların arkasındaki kaynaklara hem de bu sıkıntıları çözümlemek olan yol haritalarına ve yöntemlere ulaşmak için bilgi topla.
YouTube kanalımdaki videolarda ve yazdığım yazılarda da sıkıntıların nedenlerini anlamaya ve çözümüne yönelik birçok içerik paylaştım.
Dolayısıyla belki görmediğin işine yarayabilecek, bilgi toplama aşamasında faydalanabileceğin içerikler olabilir, bunlara bakabilirsin.
Tabii ki başka psikoloji ya da kişisel gelişim ile ilgili YouTube kanallarından ya da kitaplardan yararlanabilirsin.
Özellikle uyarmak istediğim bir şey var.
Tüm bu bilgileri toplarken birçok insanın yaptığı bir hata var;
Çok fazla ve sürekli okuyor, izliyor. Hatta bazıları gününün önemli bir kısmını psikoloji ile ilgili içerikler okuyarak geçiriyor.
Ama o zaman da bilgi kirliliği oluşuyor ve haliyle kafan karışmaya başlıyor.
Uygulamaya dökmekte de zorlanabilirsin.
Dolayısıyla kararında olması lazım.
3. Aşama: Positum Bakış Açısıyla Bakmak
Bu noktada önemli olan senin çok fazla bilgiye ulaşmandan ziyade ulaştığın bilgileri nasıl sentezleyip sindirdiğin ve yaşadığın sıkıntılara nasıl baktığın konusudur.
Positum bakış açısına yönelik özel bir yazı hazırlamıştım.
Kısaca anlatacak olursam;
Positum aslında pozitif düşünmektir.
Ama çoğu zaman düşünülenin aksine pozitif düşünmek, gerçekçi düşünmektir.
Positum kelimesi pozitif kelimesinin latince kökeninden gelir.
Anlamı da; elde olan, var olan, gerçek olan.
Burada söylemek istediğim nokta yaşadığın sıkıntı ve stresler sana bir şeyler söylemeye, bir şeyleri fark ettirmeye, bazı becerilerini geliştirmeye çalışıyor.
Dolayısıyla positum bakış açısıyla baktığında topladığın bilgilerle bunu harmanlayıp sıkıntılarına daha farklı perspektiflerden bakmaya başlarsın.
Böyle olunca da sıkıntılarına daha dingin ve sakin bir şekilde bakabildiğini görürsün.
Bu da seni daha güçlü hissettirir.
4. Aşama: Farkındalıklarını Uygulamaya Dökmek
4. aşamayla birlikte önceki aşamada fark ettiğin noktaları uygulamaya dökmeye çalışırsın.
Çünkü sadece bir şeyleri bilmek ve bakış açısını değiştirmek yeterli değildir.
Bu değişen bakış açısıyla, yeni farkındalıkları yaşamına entegre etmen, uygulamaya dökmen lazım.
Uygulamaya dökme konusu da çoğu zaman alışkanlık değiştirme ve yeni alışkanlıklar kazanma gibidir.
Dolayısıyla da bu konuya sistematik şekilde yaklaşırsan ve bu konuyu gündemde tutup ciddiye alırsan o kadar hızlı gelişme sağlarsın.
Bunun için işini kolaylaştırmak açısından senin için özel bir araç geliştirdim.
Bunun adına da UYAN Yöntemi diyorum.
4 basamaklı UYAN yöntemini kullanarak yaşadığın sıkıntıları ve fark ettiğin noktaları uygulamaya geçirebilme konusunda sistematik bir şekilde yol izleyebilirsin.
Dolayısıyla UYAN yöntemini anlattığım yazıyı da okumanı öneririm.
Buraya kadar anlattığım 4 aşama hayatında belki birçok şeyi değiştirebilir ve birçok farkındalık kazandırabilir.
Bunun yanında yine de bir noktada bazı şeyler yetersiz kalabilir.
Daha önce başka bir yazıda anlattığım gibi, uzmanlara sosyal medya üzerinden sorulan soruların bir noktadan sonra yetersiz kalmasının nedenlerinden dolayı tıkanabilir.
5. Aşama: Uzman Desteği Almak
Bu tıkanan nokta için bir uzmandan destek alman faydalı olacaktır.
Herkes 5. aşamaya geçmek zorunda değil.
Ama tüm bu 4 aşamanın farkında olmana, bunları az-çok uygulamana rağmen yine de istediğin sonuçlara ulaşamadıysan ya da bu sonuçlar senin için yeterli değilse, sıkıntı hissi alttan alta hala seni yokluyorsa bir psikiyatrist ya da bir psikologtan özellikle terapi desteği alman faydalı olacaktır.
Daha önce terapinin sağladığı yararlarla ilgili 10 tane yazı paylaşmıştım.
Terapiyle birlikte yaşadığın değişim sürecini çok daha hızlı ve tempolu şekilde hayata geçirmeni sağlayacaktır.
Bu arada 18 yaşının altında ya da ailesi ile yaşayan, maddi olarak ailesine bağlı takipçilerim var.
Bu takipçilerim kendi kendilerine gidip destek alamıyorlar.
Bu noktada ailelerinden destek almaları lazım.
Eğer sen de böyle biriysen mutlaka ailene yaşadığın problemleri aç, ailenden sıkıntılarını saklama.
Belki detaylı anlatman gerekmeyebilir ama en azından desteğe ihtiyacın olduğunu, kendi kendine çözümlemekte zorlandığını ve bunun seni bunalttığını mutlaka paylaş.
Çünkü sıkıntılar ne kadar erken yaşta çözümlenirse, adımlar ne kadar erken atılırsa bu süreç o kadar kolay oluyor.
Diğer türlü bastırılan sorunlar ileriki yaşlarda daha büyük sorunlara neden olabiliyor.
Özetle hangi tür sıkıntın olursa olsun çözüm için bu 5 aşamalı yol haritasını kullanmanı öneririm.
Konuyla ilgili soru, yorum, düşüncelerini aşağıdaki bölüme yazabilirsin.
Tekrar görüşmek üzere,
Uzm. Psk. Cem Gümüş
