Kendi kendine EMDR uygulaması yapılabilir mi?
EMDR’nin iyi bir yöntem olduğunu ve travmalarda işe yaradığını birçok yerden duydun.
Kendi kendime EMDR uygulaması yapamaz mıyım? İlla bir terapiste mi gitmem gerekiyor? diye düşünüyor olabilirsin.
Eğer kendi kendine EMDR uygulaması yapılır mı? sorusunun cevabını merak ediyorsan yazıyı sonuna kadar okumanı öneririm.
Bu yazıda EMDR terapisinin neden kendi kendine uygulanamayacağını ama bunun yanında çift taraflı uyaranı kullanarak kendi kendine ne yapabilirsin? sorusuyla ilgili de fikirlerimi paylaştım.
EMDR yönteminde çift taraflı uyarı bu terapi yaklaşımının önemli bir parçasıdır.
İlk zamanlarda çift taraflı uyarı göz hareketleri ağırlıklıydı.
Daha sonra kulaklık yoluyla her iki kulağa ritmik bir ses vermek ya da titreşim aletiyle iki elinde ritmik bir şekilde titreşim almak gibi farklı uygulamalar da çıktı.
En popüleri göz hareketleridir.
Araştırmaların da gösterdiği; göz hareketlerinin biraz daha verimli ve etkili olduğu yönündedir.
Bu çift taraflı uyaranın neden faydalı olduğuyla alakalı birçok hipotez ve açıklama var.
Eğer merak edersen bu konuda da bir yazı hazırlamıştım.
Özetle şunu söyleyebilirim ki; göz hareketlerini çift taraflı uyarıya eklediğimizde düşünme daha verimli hale geliyor.
Çağrışımlar daha etkili şekilde hızlanabiliyor.
Ek olarak duygular kaybolmadan daha iyi odaklanma şansı olabiliyor.
Belki denk gelmişsindir, YouTube’da kendi kendine EMDR uygulaması yapmakla alakalı bazı içerikler var.
Ekranda sağa sola giden bir nokta oluyor ve noktayı ritmik bir şekilde takip ettiğinde kendi kendine EMDR yapabileceğini söylüyorlar.
Ya da ritmik bir ses verilerek…
Bu videolara göz gezdirdiğimde bu videoları hazırlayanların EMDR terapisti olmadıklarını gördüm.
Tekniğin adına bakıp “Göz hareketlerini yapıp travmaya odaklanırsam belli sorunlarımı çözebilirim.” gibi düşünmek yanlış olur.
Çünkü EMDR terapisi içinde de buna böyle bakılmıyor.
Kendi kendine EMDR uygulaması gibi bir şey de yok.
Bu konuda belli çalışmalar var, daha yumuşatılmış yöntemleri öneren kişiler var ama buna senin anladığın şekilde, doğrudan EMDR diyemeyiz.
Peki neden EMDR yönteminin içinde yapılanların tamamı kendi kendine uygulanamaz?
Buradaki engel nedir?
Burada şöyle bir şey var; EMDR terapisi sadece çift taraflı uyarıdan, göz hareketlerinden ibaret değil.
Bu sadece küçük bir bölümü.
EMDR eğitimlerinde bu küçük bölüme ayrılan zaman çok kısıtlıdır.
Ayrılan zamanın içinde çok daha farklı şeyler var;
EMDR yönteminde 8 aşamalı bir yol var.
Bu 8 aşamalı yolun tamamı uygulandığında EMDR terapisi yapmış oluyorsun.
Çift taraflı uyarı sadece tek bir aşamasında uygulanıyor.
Dolayısıyla kendi kendine EMDR uygulaması yaptığında bu aşamaların tamamını yapmamış oluyorsun.
Çünkü dediğim gibi kendi başına yapman zor.
Bunun dışında kendi kendine EMDR uygulamasının yapılamamasının diğer nedeni de; bazen bazı konularda standart uygulamaların dışına çıkıp EMDR terapisinin yapısına uygun şekilde ek yöntemler de eklemek gerekebiliyor.
Bunu da kendi kendine yapamazsın.
Sadece göz hareketlerini yaptığında kuru kalır.
Diğer bir önemli nokta da; terapistin hız ayarı yapabilmesidir.
Zaten bizim de en önemli yaptığımız şeylerden biri de hız ayarını doğru bir şekilde yapabilmek.
Hız ayarı dediğim şey nedir?
Travmaları işlerken vitesi ne kadar yükseltmek ne kadar düşürmek gerektiğini yani duygular buhranı içine ne kadar girip ne kadar bu buhrandan çıkman gerektiğini bilebilmek.
Tolerans penceresi dediğimiz bir şey var; ne o duygular içine çok fazla dalıp kaybolmak ne de çok uzakta kalmak.
Diyelim ki suya girmek istiyorsun.
Sadece ayağını suya değdirerek ya da tam yüzme bilmiyorken derin sulara atlamakla yüzme öğrenemezsin. Korkutucu da olur.
Uygun bir ayarda tutabilmek lazım.
Dışarıdan birisinin desteğiyle daha kolay olabilecek bir şey.
Sen o duygu yoğunluğu içindeyken ya da duygularını bastırıyorken ayrımları doğru bir şekilde yapabilmen çok güç.
Terapistin sağlayacağı diğer avantaj da sana senin odaklanmanı sağlamasıdır.
Belli duyguları takip edip belli travmaları işlemeye başladığında özellikle de bu duygular fazlaysa birçok farklı konunun aslında çağrışım yaptığını göreceksin.
Aklına bir sürü olay gelecek.
O nokta da odaklanman güç hale gelebilir.
Orada bir şekilde sana dışarıdan bakan birinin -bir uzmanın- önüne açılan kapıların hangisinden geçsen daha verimli olabileceği ile ilgili destek olması gerekiyor.
Bizim enerjiyi takip etme prensibi dediğimiz bir şey var.
Terapistin sağladığı diğer önemli fayda; daha bütünsel bir değerlendirme yapıyor olması.
Burada travmaların bütününe bakıp temaları yakalamak ve temalardan devam etmek çok daha hızlı ve verimli şekilde yol almayı sağlıyor.
Bu da kendi başına yapmanın zor olduğu bir konudur.
Yukarıda saydığım nedenler gibi daha birçok neden ekleyebilirim.
Tam bir EMDR çalışması yapabilmen için bir terapistle çalışman gerekiyor.
Biz EMDR terapisti olmamıza rağmen belli konuları işlemek ya da kendimizi tanıma amaçlı EMDR terapisi alma ihtiyacımız olursa o zaman biz de başka bir EMDR terapistine gidiyoruz.
Uzun lafın kısası “Ben çift taraflı uyarı yöntemiyle, göz hareketleriyle kendi kendime EMDR uygulaması yapıyorum.” dersen kendini kandırırsın.
Yaptığın şey; göz hareketleriyle, çift taraflı uyarıyla düşünme seansı yapmaktır.
Açıkçası “Asla kendi kendine düşünemezsin, travmaları işleyemezsin. İlla parasını verip terapiste gitmem mi gerekiyor?” sorusu için cevabım hayır olur.
Bu konuyla ilgili bir yazı dizisi hazırladım.
Genel olarak yazılarımın da odaklandığı şeylerden biri; kendi kendine nasıl destek olabileceğini öğrenmendir.
Psikoloğa gitmeden, kendi kendine nasıl yardım edebileceğinle ilgili UYAN Yöntemi adını verdiğim bir yöntem hazırlamıştım.
Travmalarını kendi kendine nasıl işleyebileceğinle ilgili de ayrı bir yazı hazırladım.
O yazıdaki basamaklardan yazarak düşünme basamağına çift taraflı uyarıyı ekleyebilirsin.
Orada düşünmeyi yaparken kendine yarım dakikalık ya da 1 dakikalık bir zaman belirle -kendine göre-, gerekirse alarm kur.
Yarım dakika çift taraflı uyarıya odaklanırken düşünürsün.
Daha sonra yarım dakika dolunca durup derin bir nefes alırsın.
Yazarak düşünme basamağı için aklına gelenleri not alırsın.
Devam edersin.
Düşünme sürecini daha verimli hale getirebilmek için çift taraflı uyarıyı, göz hareketlerini kullanabilirsin.
Ama bunu yaptığında EMDR terapisi yapmış olmuyorsun.
Kendi kendine düşünmek her halükarda önemlidir.
Terapiye de gitsen kendi kendine düşünüyor olman faydalı olacaktır çünkü terapiye kısıtlı bir zaman ayırıyorsun.
Onun dışındaki zamanda da belli konuları gündemde tutup üzerinde kafa yorman iyi olur.
Buna da çift taraflı uyarı eklemenin hiçbir sakıncası yok.
Diyelim ki herhangi bir terapi almıyorsun.
Kendi kendine çift taraflı uyarıyla düşünme seansları yapıyorsun ama çağrışımlar çok hızlı gelmeye başladı ve işin içinden çıkamamaya başladın.
O noktada benim sana önerim bir EMDR terapistine başvurman ve onunla birkaç seanslık çalışma yapman.
O zaman çok daha hızlı ve verimli şekilde belli konuları işleme şansın olur.
Uzm. Psk. Cem Güm
