Panik Atak Yüzünden Delirmek – Kontrolü Kaybetmek NEDEN MÜMKÜN DEĞİLDİR?

Panik ataklar yüzünden insan kontrolünü kaybedebilir mi, delirecek gibi hissedebilir mi?

Panik ataklara eşlik eden belli rahatsız edici durumlar var; sersemlik hissi, düşüncelerde hızlanma, kaygı verici düşüncelerden başka bir şey düşünememe, dışarıya odaklanamama, çarpıntı gibi.

Bunları yaşamak gerçekten korkutucu olabiliyor.

Dolayısıyla aklına belki de “Acaba bunlardan dolayı delirir miyim? Aklımı yitirir miyim?” gibi korkular aklına gelebilir.

Doğru bilgileri alarak aklını kaybetme gibi korkuları rahatlatmak gerekiyor çünkü diğer türlü kısır döngüyü devam ettiren bir unsur haline geliyor.

Bu yazıda sana iki sorunun cevabını verdim.

Öncelikle “Delirir miyim?” korkusuyla başlayayım.

“Delirme” psikiyatride psikotik bozuklukla denen gruba girer.

O gruptaki en meşhur sorun da şizofrenidir.

Şizofreni gibi psikotik bozukluklar aslında ergenlik dönemi gibi erken yaşlarda kendini belli eder.

Dışarıdan fark edilir, daha içe kapanıktırlar.

Biyolojik belli etkenleri olan bir beyin hastalığıdır.

Kişinin beyninde belli anormallikler görülebilir.

Ama mesela panik bozukluğu olan birinin beynine bakıldığında bir anormallik görünmüyor.

Psikotik bozuklukların sonradan olması da pek sık görülen bir şey değildir.

Peki bir travmayla tetiklenebilir mi?

Sonuçta sen de bir olumsuz deneyim yaşıyorsun. Bu olumsuz deneyim yüzünden delirme korkusu yaşıyor olabilirsin.

Böyle bir durumun olabilmesi için çok büyük bir travma yaşaman lazım.

Belki korku filmlerinde görebileceğin kadar çok büyük olaylar yaşaman gerekir. 

Çekinik genlerinde de belli faktörler varsa o zaman tetiklenebilir.

Ama bu çok çok düşük bir ihtimaldir.

Şunu söyleyebilirim; sadece panik atak sorunu olan birisinin aklını yitirdiği görülmemiş, böyle bir vaka yok.

Burada diğer bir önemli nokta da deliren kişinin yani psikotik bozukluğu olan birisinin gerçeklikle teması yoktur.

“Ben deliriyor muyum? Nele oluyor bana?” diye düşünmez, böyle bir kaygısı yoktur.

Direkt gerçeklikten kopmuştur.

Senin eğer böyle kaygın varsa gerçeklikle temas halindesin demektir.

Sadece bu farazi, desteksiz bir korkudur.

Dolayısıyla eğer bundan kaygılanıyorsan kontrol sende ve aklın başındadır.

Gelelim 2. soruya

“Acaba panik ataklar yüzünden kontrolümü kaybeder miyim?”

Kontrolü kaybetme demek ciddi bir sorun, ciddi bir semptomdur.

Bu büyük nörolojik sorunlarda, belli hastalıklarda ya da çok ağır psikiyatrik bozukluklarda görülebilecek bir şey.

Zaten nörolojik temelli bir hastalığı olan biri kontrolü kaybettiğinin o an farkında bile olmaz.

Aynı şekilde eğer sen “Ben kontrolümü kaybeder miyim?” diye düşünüyorsan zaten kontrol sende, aklın başında, düşünüp analiz ediyorsun demektir.

Bu noktada belki şunu diyebilirsin; 

“Düşüncelerimi ve duygularımı kontrol edemiyorum. Kendimi rahatlatmaya çalışıyorum ama olmuyor. Bedenim sanki farklı hareket ediyor. Hatta bedenime başkalaşıyorum.” 

Bu noktada sana şunu söyleyebilirim; aslında burada bir tutarsızlık yok.

Sen korkacağın bir düşünceye sarılıyorsun.

O an öleceğinden korkuyorsun. 

Hatta ciddi ciddi ölümle burun buruna geldiğini zannediyorsun.

Panik atakların sana zarar vereceğini, sağlığını bozacağını düşünüyorsun.

Böyle değil.

Panik ataklar nedeniyle ölümle burun buruna gelmiyorsun ve sağlığına da bir zararı da yok.

Dolayısıyla da sen ciddi ciddi sağlığına zarar geleceğini, öleceğini düşünüp nasıl rahat hissedebilirsin ki?

O noktada beynindeki alarm merkezine “Şimdi kork, ben tehlikedeyim.” diye sinyal gönderiyorsun.

Haliyle tabii ki kaygı hisleri, belli duygular gelecek ve tabii ki kaygıdan başka bir şey düşünemeyeceksin.

Bu noktada da kontrol sende.

Sen düşüncelerinle bu korkutucu düşünceleri seçip, onları besliyor ve büyütüyorsun.

Halbuki bunu analiz etmen ve “Bu düşünceler yanlış olabilir mi? Ben uyduruyor olabilir miyim?” diye düşünmen gerekiyor.

Diyelim ki, doktora gittin. Doktor sana sağlığınla alakalı bir sorunun olmadığını ve bu panik atakların sana zarar vermeyeceğini söyledi.

Ama sen hala sana zarar vereceğini düşünüyorsan aslında o noktada bunu da sen seçiyorsun.

Tabii ki o zaman bedensel olarak da kötü hissedeceksin ve kaygıların devam edecek. 

Kontrol sende merak etme.

Buraya kadar anlattığım soruların cevabı önemli.

Bunlar birçok panik atakla ilgili özellikle zihinsel anlamda korkan kişilerde sık gördüğümüz korku unsurlarıdır.

Panik bozukluğun çözümlenmesinde doğru bilgileri almak sorunu yarı yarıya çözümlüyor.

                                                                                                                                                                                                                   Uzm. Psk. Cem Gümüş