Yaşamınızda model alabileceğiniz, size yol gösteren figürlerin olması en temel ihtiyaçlarınızdan biridir.
Birçok sorunun temelindeki şeylerden biri de rol model eksikliği olmasıdır.
Bu yazıda terapistinizin önemli rol modellerinizden birisi olabileceğini göreceksiniz.
İlk Rol Modelleriniz
Özel durumlar dışında yaşamınızın ilk yıllarında hayatınızda en önemli rol modeliniz anneniz ve babanızdır.
Yaşamınızın ilk yıllarından itibaren hayatınızdaki en büyük rol modeliniz olan anne, babanız bu yüzden sizin için oldukça önemlidir. Hayatı nasıl yaşayacağınızla ilgili sizin en büyük öğretmenlerinizdir.
Eğer bu konuda belli bir eksiklik yaşadıysanız daha yaşamınızın ilk yıllarından itibaren rol modeli eksikliğiniz olur.
Hayatınızda karşılaşabileceğiniz her türlü duruma yönelik sizi hazırlayan, size model olan kişilerdir ancak şunu da biliyoruz ki bu modeller neredeyse hiçbir zaman ideal olamazlar.
Belli açılardan anne-babanızın belli eksiklikleri vardır. Jenerasyon farkı nedeniyle uyum sorunları, kendi kişisel sorunları, hayata bakış açıları gibi birçok nedenden dolayı anne-babanızın rol modelliğinde belli eksiklikler olduğunu özellikle ergenlik dönemiyle birlikte görmeye başlarsınız.
Yeni Rol Modelleri
Ergenlikle birlikte hayatınıza farklı modeller girmeye başlar…
Öğretmenler, arkadaşlar ve diğer tüm insanlar birer rol modeli olarak yaşamınıza farklı boyutlar katar.
Yetişkinlik yaşamınızda farklı roller (meslek, evlilik, ebeveynlik vb.) almaya başlamanızla birlikte eksik bir şeyler olduğunu fark etmeye başlarsınız.
İşte bu eksiklerden biri de nasıl hareket edeceğinizi, karşılaştığınız durumları en iyi şekilde nasıl yöneteceğinizi, nasıl yaşayacağınızı bilememekle alakalı bir sorundur.
İşte bu noktada o ana kadar sahip olduğunuz rol modellerinizin yetersiz kaldığını görmeye başlarsınız.
Eğer geçmişteki rol modelleriniz sorunluysa, genelde aklınıza ilk gelen çözüm tersini yapmak olacaktır.
“Ben annem-babam gibi olmayacağım.”
Örneğin, anne-babanız otoriter bir rol modeliyse, kendi çocuğunuza karşı otoriter olmayan son derece izin verici bir tutumla yaklaşmaya çalışırken kendinizi bulabilirsiniz.
İşte bu noktada aslında ortada hala bir rol modeli vardır.
Negatif bir rol modeli de insanın hayatını etkileyip kısıtlayabilir.
Dolayısıyla yaşam kalitenizi artırmak için ihtiyaç duyduğunuz belli özellikler zamanla gündeme gelmeye başlar.
Duygularınızı fark etmek ve yönetebilmek, Eleştirel ve rasyonel düşünebilmek, kendiyle ve diğerleriyle empati kurabilmek, etkili iletişim becerileri gibi çeşitli konularda aslında iyi bir rol modelinizin olmadığını görmeye başlayabilirsiniz.
Rol Modeli Olarak Terapistiniz
İşte bu noktada psikoterapi sürecinde iletişim halinde olacağınız terapistiniz sizin için iyi bir rol modeli olabilir çünkü terapistler yukarıdaki özellikler konusunda uzmandır.
Duyguları iyi bir şekilde yönetebilmek, anlamak
Eleştirel düşünebilmek
Empati kurabilmek
İletişim becerileri terapistlerin kendilerini geliştirdikleri alanlardır
Siz de terapi seansınızda, terapistinizin;
Nasıl konuştuğunu
Kendini nasıl ortaya koyduğunu
Size nasıl yaklaştığını
Duygularınızı nasıl ele aldığını gözlemlersiniz.
Terapistinizin olaylara nasıl baktığını, nasıl yaklaştığını zamanla bu şekilde içselleştirmeye başlarsınız.
Bir noktadan sonra terapistinizin sesini içinizde duymaya başlarsınız.
Mutsuz olduğunuz, öfkelendiğiniz, kaygılandığınız ya da kendinizi suçlu hissettiğiniz bir durum olduğunu düşünelim;
“Şu an terapistim burda olsaydı, bana şöyle derdi…”
“Şu noktanın üzerinde daha çok düşünmemi önerebilirdi.” gibi belli seslerin oluşmaya başladığını fark edersiniz.
O noktada size yakından destek olan, eşlik eden bir iç sesiniz oluşmaya başlar.
Böylece terapistinizin size sunduğu bu rol modeliyle aslında kendi hibrit modelinizi yaratmaya başlarsınız. Dolayısıyla terapistiniz yaşamınızda kendiniz için alabileceğiniz birçok rol modelinden birisi olabilir.
Uzm. Psk. Cem Gümüş
